Download PDF

Transitie naar de middelbare school

Beginnen op een nieuwe school, of van de basisschool naar de middelbare school gaan, kan een spannende tijd zijn voor elk kind. Het kan extra ingewikkeld zijn voor geadopteerde kinderen en uithuisgeplaatste kinderen. De stress van deze kinderen kan verminderd worden door het goed leren kennen van de school en het schoolpersoneel.

Het beginnen op de middelbare school is een belangrijke gebeurtenis voor alle kinderen. Veel basisscholen en middelbare scholen hebben procedures om de overgang voor basisschoolleerlingen te vergemakkelijken. Voor degenen die niet altijd goede steun van volwassenen hebben gehad tijdens hun kindertijd en degenen die ingrijpende veranderingen in hun levenstraject hebben meegemaakt, kan de overgang bijzonder overweldigend zijn. Bewuste of onbewuste herinneringen aan onaangename of ingrijpende verschuivingen in het verleden kunnen zorgen voor extra complexiteit en angst. Hetzelfde kan gebeuren wanneer een kind of adolescent om welke reden dan ook van school verandert. Het kan ook samenvallen met andere belangrijke veranderingen in hun leven, zoals verhuizen van residentiële zorg naar een nieuw gezin of van het ene voorziening naar het andere. Deze veranderingen zijn al zeer stressvolle situaties waarin alles wat vertrouwd is verdwijnt. Ze moeten zich aanpassen aan nieuwe ruimtes, mensen, normen en routines.

Voor degenen die vroeg in hun leven al moeilijkheden hebben gehad, kan het zijn dat ze extra hulp nodig hebben om ervoor te zorgen dat ze zich goed voelen op school. Moeilijk gedrag kan te maken hebben met de vroege levenservaringen van een kind, en strategieën die werken voor andere kinderen in de klas, werken misschien niet voor hen. Ouders en verzorgers kunnen informatie geven over specifieke behoeften of dingen om in de gaten te houden, of strategieën aanbieden om hun welzijn te verbeteren. Een ontmoeting voor de lessen beginnen biedt de mogelijkheid om informatie te krijgen over de interesses, sterke punten en zorgen van de jongere, wat waardevol kan zijn voor leraren.

In sommigen gevallen is het nodig om een gezamenlijk plan op te stellen voor de overgang, soms ook met afspraken rondom communicatie voor de verschillende partijen.

Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat al het personeel zich bewust is van de specifieke behoeften van een kind. In de Brighter Future Library vind je meer informatie over specifieke zorgen, zoals xxxxx, xxxxxx, xxxxx.

Natuurlijk zijn geen twee kinderen hetzelfde, maar er zijn strategieën die zij en hun verzorgers met ons hebben gedeeld, waarvan we weten dat het heeft geholpen bij de transitie van de basisschool naar de middelbare school:

  • Bekend worden met de nieuwe omgeving

    Laat de jongeren zich van tevoren vertrouwd maken met de nieuwe omgeving en kennis maken met sommige van de medewerkers. Het is een goed idee om de faciliteiten meer dan eens te bezoeken voordat het schooljaar begint. Bezoek ook het schoolgebouw als het kind al op school zit en haal het op (als het kind het prettig vindt). Maak een kaart of foto’s van gebouwen of kamers om de kinderen te helpen onthouden en vertrouwd te raken met hun nieuwe omgeving. Het plannen van een bijeenkomst, of gewoon een drankje drinken, met een leraar die bereid is om als contactpersoon op te treden, kan ook enorm helpen.

  • Hoe gaat het?

    Check regelmatig bij hen om te informeren naar hun welzijn en de schoolse ontwikkelingen. Sommige leerlingen kunnen het moeilijk vinden om zich aan te passen, vrienden te maken en positieve relaties op te bouwen met leeftijdsgenoten. Onthoud dat zich veilig en welkom voelen een prioriteit is: gevoelens van isolatie, angst of stress zullen de mogelijkheid om nieuwe dingen te leren in gevaar brengen.

  • Pak probleem op tijd aan.

    Zorg voor een “check-in” proces met de leerling en hun ouders of verzorgers om eventuele overgangsproblemen aan te pakken. Werk met hen samen om elk probleem aan te pakken en bied indien nodig extra ondersteuning. Erken en legitimeer hun ongemak en vraag wat hen kan helpen. In sommige gevallen moet je samenwerken met ouders, verzorgers en andere professionals. Het is essentieel dat de jongere zich deel voelt van het proces en dat hun behoeften en eisen de kern ervan vormen.

  • Een contactpersoon

    Het aanstellen van een medewerker als aanspreekpunt waar leerlingen terecht kunnen voor ondersteuning zal hen helpen zich gewaardeerd en gesteund te voelen. Deze medewerker kan geleidelijk een relatie opbouwen met een leerling door hen bij aankomst te begroeten, oprechte interesse te tonen, speciale taken of verantwoordelijkheden te geven en positieve opmerkingen te maken. Deze persoon moet beschikbaar blijven voor de leerling wanneer ze zich angstig voelen of hulp nodig hebben. Idealiter blijft deze medewerker constant beschikbaar gedurende de schooljaren van de leerling.

Aanbevelingen voor ouders en verzorgers

Hoe ouders of verzorgers de verandering aanpakken kan van grote invloed zijn op de ervaring van de jongere. Een aantal aanbevelingen die kunnen helpen zijn:

  • Luister naar de jongere

    Neem de tijd om bij hen te zitten en te praten over hun verwachtingen en zorgen. Minimaliseer hun zorgen of standpunten niet; integendeel, doe je best om empathie en begrip te tonen. Vraag hen wat zou kunnen helpen bij specifieke zorgen. Herinner hen aan hun sterke punten en eerdere successen, zoals toen ze bezorgd waren of iets nieuws leerden en uiteindelijk slaagden.

  • Ga voor het schooljaar alvast naar de school en oefen met de route van en naar school toe

    Probeer naar de nieuwe school te gaan als het niet te druk is, zodat de jongeren bekend kunnen worden met de plek en het personeel. Maak foto’s en teken kaarten of print ze uit om voorbereid te zijn op de route.

  • Deel nuttige informatie

    Een ontmoeting met het onderwijzend personeel voordat de lessen beginnen kan essentieel zijn voor een succesvolle overgang. Bereid je voor op de afspraak door een script te maken van wat er belangrijk is om te bespreken. Probeer een basis te leggen voor positieve communicatie en betrek indien nodig andere mensen zoals een maatschappelijk werker, psycholoog, enzovoort.

  • Plan extra tijd samen

    Het is een goed idee om tijdens de eerste paar weken op de nieuwe school iets leuks te plannen om samen te doen. Of het nu gaat om een ijsje eten, spelletjes spelen, koken of wandelen, elke ontspannen activiteit die jullie samen leuk vinden, kan waardevolle momenten van geruststelling bieden. Het is ook een kans voor hen om hun prestaties of zorgen te delen.
banderita CEE

The BRIGHTER FUTURE project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein.